जर तुम्हाला फाटलेली किंवा खराब नोट मिळाली असेल तर तुम्हाला आता काळजी करण्याची गरज नाही.कारण यावर भारतीय रिझर्व्ह बँकेने याबाबत विशिष्ट मार्गदर्शक तत्त्वे निश्चित केली आहेत.
खराब नोट म्हणजे काय?
आरबीआयच्या मते, खराब नोट ही नोट म्हणजे ज्याचा एक भाग गहाळ आहे किंवा जी नोट दोनपेक्षा जास्त तुकड्यांनी बनलेली आहे. “या खराब नोटा बँकेच्या कोणत्याही शाखेत सादर केल्या जाऊ शकतात. सादर केलेल्या नोटा एनआरआर, 2009 नुसार स्वीकारल्या जातील, त्या बदलल्या जातील आणि त्याबाबत लागलीच निर्णय दिला जाईल, ” असे आरबीआयने आपल्या निवेदनात स्पष्ट केले आहे.
“छोट्या संख्येने सादर केलेल्या नोटा जिथे एखाद्या व्यक्तीने सादर केलेल्या नोटांच्या तुकड्यांची संख्या जर 5 तुकड्यांपर्यंत असेल , तेथे आरबीआय कडून परवानगी नसलेल्या शाखांनी सुद्धा सामान्यतः NRR, 2009 च्या भाग 3 मध्ये दिलेल्या प्रक्रियेनुसार नोटांचा निर्णय घ्यावा आणि एक्सचेंज मूल्य भरावे . जर परवानगी नसलेल्या शाखांना विकृत नोटांचा निर्णय घेता येत नसेल, तर नोटा एका पावतीविरुद्ध मिळू शकतात आणि लिंक केलेल्या चलन अधिकृत बँक शाखेकडे निकालासाठी पाठवता येतात. पेमेंटची संभाव्य तारीख निविदाकारांना पावतीवरच कळवावी आणि ती 30 दिवसांपेक्षा जास्त नसावी. इलेक्ट्रॉनिक माध्यमांनी विनिमय मूल्य जमा करण्यासाठी निविदाकारांकडून बँक खात्याचा तपशील मिळवावा, असे आरबीआयने आपल्या निवेदनात म्हटले आहे.
त्याचबरोबर “मोठ्या प्रमाणावर सादर केलेल्या नोटा, जिथे एखाद्या व्यक्तीने सादर केलेल्या नोटांची संख्या 5000 पेक्षा जास्त आहे ज्यांची किंमत 500 रुपयांपेक्षा जास्त नाही, अशा खातेधारकांना त्यांचा बँक खाते क्रमांक देऊन विमा काढलेल्या पोस्टाने अशा नोटा जवळच्या करन्सी एक्सचेंज शाखेत पाठवण्याचा सल्ला द्यावा. विकृत नोटा देणाऱ्या इतर सर्व व्यक्तींना ज्यांचे मूल्य 5,000 रुपयांपेक्षा जास्त आहे त्यांना जवळच्या करन्सी चेस्ट शाखेशी संपर्क साधण्याचा सल्ला देण्यात यावा. विमा उतरवलेल्या पोस्टद्वारे विकृत नोटा प्राप्त करन्सी शाखांनी नोटा मिळाल्याच्या 30 दिवसांच्या आत इलेक्ट्रॉनिक माध्यमाद्वारे ग्राहकांच्या खात्यात विनिमय मूल्य जमा केले पाहिजे, “असे देखील आरबीआयने स्पष्ट केले आहे.
